کتاب و کتابخوانی و اثرات کتاب خواندن

در مورد کتاب‌هایی که می‌خوانید با دیگران صحبت کنید

یکی از لذتهایی که بسیاری از کتابخوان ها تجربه کرده اند، صحبت با دیگران در خصوص کتابهایی است که خوانده اند. این فرصت را از دست ندهید.

اگر فرصت محدودی دارید و نمی‌توانید با دیگران، بنشینید و سر حوصله صحبت کنید، شاید راه اندازی یک وبلاگ ایده خوبی باشد

به خاطر داشته باشید که سلیقه‌ی همه‌ی ما در کتاب خواندن یکسان نیست و نباید هم باشد

استفاده از نظر دیگران در کتاب خواندن خیلی خوب است؛ اما همیشه به یاد داشته باشیم که سلیقه انسانها در خواندن کتاب متفاوت است.

هیچ ایرادی ندارد اگر شخصی که او را بسیار قبول دارم، کتابی را توصیه کند و من پس از خواندن چند صفحه، احساس کنم که آن کتاب، کتاب من نیست. ما در نظام آموزشی خود طی ۱۲ تا ۲۰ سال، می آموزیم که مطالبی را بخوانیم که دیگران ما را به خواندن آنها مجبور کرده اند. دقت کنیم که در ادامه زندگی، این عادت ناپسند را ادامه ندهیم.

همیشه همراه خود یک کتاب داشته باشید

بسیاری از افراد کتابخوان، در یک ویژگی مشترک هستند. این افراد، به جای اینکه مقید باشند در ساعات خاصی از روز، جایی ببنشینند و کتاب بخوانند، همیشه همراه خود یک کتاب دارند تا در کوتاه ترین فرصتها، به خواندن آن بپردازند. شاید رها کردن بسیاری از لذتها و تفریحات و خواندن کتاب در یک ساعت مشخص در منزل یا محل کار، سخت و دشوار باشد، اما مطالعه کردن در زمانی که در مترو یا در یک سازمان بزرگ، به انتظار گذشت زمان نشسته ایم ساده تر و جذاب تر است.

بسیاری از ما، مطالعه را نه با هدف افزایش اطلاعات و دانسته ها و باز شدن افق دید، بلکه برای فرار از مشکلات و مسائل روزمره انتخاب میکنیم. زمانی که از دوست یا همسر یا مدیر خود دلگیر هستیم، گوشه ای مینشینیم و کتاب ورق میزنیم. شاید این کار در کوتاه مدت، مفید باشد اما در بلندمدت ما را شرطی میکند و ذهن ما عادت میکند که «کتاب»، «همراه لحظات تلخ زندگی» ماست.

کتاب دیجیتال بخوانید؛ اما خود را به کتابهای دیجیتال عادت ندهید

در پایان، پیشنهاد میشود خود را به خواندن کتابهای دیجیتال عادت ندهید. برای کسانی که عادت کتابخوانی دارند، کتاب دیجیتال یا مکتوب (هاردکپی) تفاوتی ندارد. اما برای کسانی که به تازگی خود را به کتابخوانی عادت میدهند، لمس کردن برگه های کاغذ، خط کشیدن زیر نوشته ها، دیدن نشانه میانه کتاب که مشخص میکند بخشی از کتاب خوانده شده، باز شدن شیرازه کتاب و جدا شدن برگه های آن (ناشی از بارها مرور یک کتاب)، همه و همه میتوانند احساس خوب ایجاد کنند. احساسی که ما را به خواندن کتابهای بیشتر ترغیب میکند…

کتابخوانی در ایران

عام‌ترین تعریف از سرانه مطالعه میانگین مدت زمان مطالعه یک نفر در یک شبانه‌روز است. در این حالت میزان مطالعه همه افراد یک جامعه با هم جمع و سپس نتیجه بر تعداد افراد آن جامعه و تعداد روزهای درنظر گرفته‌شده تقسیم می‌شود. آمارهای مطالعه روزانه در ایران از ۲ تا ۷۹ دقیقه متغیر است. اما سرانه مطالعه در ایران بر اساس اطلاعات ارائه‌شده ۱۳ دقیقه است.

 البته همیشه این شاخص در ارائه آمار استفاده نمی‌شود و به جای مدت زمان از تعداد کتاب‌های خوانده‌شده یا تعداد صفحات خوانده‌شده در طول روز نیز برای تعریف سرانه مطالعه استفاده می‌شود. البته اگر رتبه‌بندی نتایج بر اساس ارزیابی‌های خواندن کتاب در کشورها باشد جدول‌های نهایی ارائه‌شده توسط سازمان‌های معتبر متفاوت از عوامل عنوان‌شده در شاخص‌های ارزیابی خواهد بود. به همین دلیل در ارزیابی‌های مختلف حتی تعداد کتابخانه‌های دانشگاهی، کتابخانه‌های عمومی، مدارس، تعداد کتاب‌ها در کتابخانه‌ها و نیز آمار سال‌های تحصیلی، شرکت در کنفرانس‌ها، استفاده از رایانه و رومه‌ها نیز به لیست ارزیابی مطالعه و کتابخوانی کشورها افزوده می‌شود. 

در بیشتر کشورهای توسعه‌نیافته به‌دلیل دستمزد بسیار پایین برای کارهای فرهنگی، نویسندگان و ناشران تمایلی به تولید کتاب ندارند. به همین علت نویسندگانی که کتابشان در کشور خودشان ماه‌ها و سال‌ها در کتابفروشی‌ها می‌ماند هیچ انگیزه‌ای برای نوشتن کتاب بعدی ندارند و ناشرانی که به دلیل هزینه‌های بالای انتشار کتاب سود ناچیزی دریافت می‌کنند تمایلی به سرمایه‌گذاری در این زمینه ندارند.  به هر حال درباره میزان مطالعه در ایران با توجه به تیراژ کتاب‌ها و. وضعیت بحرانی است. با اینکه رشد علمی در کشور در وضعیت مناسبی قرار دارد اما همه افراد جامعه مطالعه نمی‌کنند و سطح آگاهی‌های افراد با یکدیگر بسیار متفاوت است.

در واقع تعداد افراد کمی اهل مطالعه هستند و حتی بسیاری از دانش‌آموزان و دانشجویان نیز جز کتاب درسی، مطالعه دیگری ندارند. نظام آموزشی نیز دانش‌آموزان را به مطالعه تشویق نمی‌کند و از سوی دیگر محصولات فرهنگی و کتاب جزو کالاهای لوکس به شمار رفته و در سبد خانوارها قرار ندارد. در این وضعیت کودک و نوجوان فقط برای رفع تکلیف و و از روی اجبار تکالیف درسی را انجام می‌دهد.

حقیقت غیرقابل انکار این است که جهان بدون کتاب نخواهد بود. کتاب‌ها منبع آموزشی در طول تاریخ بوده و هستند و بر اساس آمار ارائه‌شده حدود ۱۳۰ میلیون جلد کتاب در تاریخ بشریت منتشر شده است.

معایب کتاب‌های الکترونیکی

یکی از مهم‌ترین این عوامل نیاز کتاب‌های الکترونیکی به منبع تغذیه است.

از دیگر معایب این کتاب‌ها این است که همه عناوین کتاب‌ها به صورت الکترونیکی در دسترس نیستند.

این کتاب‌ها باید تحت نرم‌افزار مدیریت حقوق دیجیتالی (DRM) برای کنترل و دسترسی به کتاب باشند در نتیجه اشتراک‌گذاری این کتاب‌ها با دیگران محدودیت دارد. 

چون این فناوری تقریبا جدید است، فرمت های فایل کتاب و قابلیت‌های آن نیز در حال تحول هستند.

چرا کتاب‌های کاغذی بهتر هستند؟

جست‌وجوی کتاب در کتابخانه‌ها تجربه بهتری برای افراد نسبت به جست‌وجوی کتاب به صورت آنلاین ایجاد می‌کند.

دسترسی به صفحات مختلف کتاب کاغذی بسیار راحت‌تر از کتاب الکترونیکی بوده و پرش صفحه در این کتاب‌ها نداریم و به راحتی خط خود را در هنگام خواندن پیدا می‌کنیم.

در کتاب‌های کاغذی امکان لمس واقعی کتاب در دست ایجاد می‌شود که بازخوردی بیش از کتاب الکترونیکی بر خواننده دارد و خواننده با دیدن مکان قرارگیری کلمات در صفحات تمرکز بیشتری نسبت به کتاب‌های الکترونیکی خواهد داشت و مطالب بهتر و بیشتر در حافظه افراد باقی خواهند ماند.

در کتاب‌های کاغذی نیز مانند کتاب‌های الکترونیکی امکان نت‌نویسی با استفاده از برگه‌های مخصوص و یا برجسته کردن مطلب موردنظر وجود دارد.

کتاب چاپی در مقایسه با کتاب‌های الکترونیکی تاثیر بدی بر روی چشم ندارند.

قیمت کتاب چاپی نیز در مقایسه با کتاب الکترونیکی کمتر بوده و به‌صرفه‌تر است.

افراد کتاب‌های کاغذی خود را به راحتی به دیگران امانت می‌دهند.

پیداکردن این کتاب‌ها نیز در قفسه کتاب منزل بسیار راحت‌تر از یافتن کتاب‌های الکتریکی است.

چرا بیشتر افراد کتاب چاپی را به کتاب الکترونیکی ترجیح می‌دهند؟

تحقیق Pew  در سال ۲۰۱۶ نشان داد که بیش از ۷۵ درصد افراد ۱۸ تا ۲۴ ساله در سال ۲۰۱۵ کتاب کاغذی خوانده‌اند و ۶۶ درصد از  افراد  با سنین ۶ تا ۱۷ کتاب چاپی را به کتاب الکترونیکی ترجیح داده‌اند.

بر اساس این آمار کتاب‌های چاپی هنوز اساس کتابخوانی افراد هستند.  

بسیاری از دانشجویان اعلام کرده‌اند که با مطالعه کتاب‌های کاغذی بهتر تمرکز می‌کنند. کتاب کاغذی خوب می‌تواند سلامت، شادی و هوش را نیز افزایش دهد. طبق گزارش دانشگاه کالیفرنیا و برکلی خواندن مداوم کتاب برای کودکان موجب افزایش قدرت مغزی در آنان خواهد شد. تحقیقات نشان می‌دهد خواندن یک کتاب خوب می‌تواند استرس را کاهش دهد. خواندن کتاب کاغذی پیش از خواب موجب خواب آرام شده و به خوابیدن بهتر کمک می‌کند، اما خواندن کتاب بر روی صفحه گوشی و یا تبلت و اقسام آنها تاثیری برعکس بر روند خواب خواهد داشت.